Bụi là tập hợp nhiều hạt có kích thước lớn, nhỏ khác nhau tồn tại lâu trong không khí dưới dạng bụi bay, bụi lắng và các hệ khí dung nhiều pha gồm hơi, khói, mù.
Bụi được phân loại theo nhiều cách khác nhau.
- Theo nguồn gốc: Bụi kim loại (Mn, Si, rỉ sắt,... ); bụi cát, bụi gỗ; bụi động vật: bụi lông, bụi xương; bụi thực vật: bụi bông, bụi gai; bụi hóa chất (grafit, bột phấn, bột hàn the, bột xà phòng, vôi...)
- Theo kích thước hạt bụi: Bụi bay có kích thước từ 0,001 - 10 μm; các hạt từ 0,1 - 10μm gọi là mù, các hạt từ 0,001 - 0,1μm gọi là khói, chúng chuyển động theo chuyển động Brown trong không khí. Bụi lắng có kích thước >10μm thường gây tác hại cho mắt.
- Phân loại Theo tác hại của bụi: Bụi gây nhiễm độc (Pb, Hg, benzen...); bụi gây dị ứng; bụi gây ung thư như nhựa đường, phóng xạ, các chất brôm; bụi gây xơ phổi như bụi silic, amiăng...
Các nhà máy sản xuất công nghiệp như nhà máy sản xuất xi măng, nhà máy dệt, nhà máy luyện kim, nhà máy chế biến thức ăn chăn nuôi, … sinh ra lượng bụi rất lớn. Do đó để làm sạch không khí trước khi thải ra môi trường, ta phải tiến hành lọc sạch bụi đến giới hạn cho phép. Ngoài ra có thể thu hồi các bụi quý.
Để lọc bụi, người ta sử dụng nhiều thiế bị lọc bụi khác nhau và tùy thuộc vào bản chất các lực tác dụng bên trong thiết bị, người ta phân ra các nhóm chính sau:
- Buồng lắng bụi: Quá trình lắng xảy ra dưới tác dụng của trọng lực.
- Thiết bị lọc bụi kiểu quán tính: Lợi dụng lực quán tính khi thay đổi chiều, hướng chuyển động để tách bụi ra khỏi dòng không khí.
- Thiết bị lọc bụi kiểu ly tâm - Cyclon: Dùng lực ly tâm để đẩy các hạt bụi ra xa tâm quay rồi chạm vào thành thiết bị, hạt bụi bị mất động năng và rơi xuống dưới đáy.
- Lưới lọc bằng vải, lưới thép, giấy và các vật liệu rỗng …
Hiện nay có rất nhiều thiết bị lọc bụi trong công nghiệp với nhiều nguyên lý khác nhau nhưng có thể chia thành 2 loại: Loại khô và loại ướt. Trong công nghiệp khi một loại thiết bị không đáp ứng được yêu cầu thì người ta có thể tổ hợp nhiều loại thiết bị lọc bụi trong cùng một hệ thống.